Λογοπαθολογικό εργαστήριο Η/Υ

Λεξικό ορολογίας

A
accent	προφορά τονισμός	Τοπική παραλλαγή προφοράς μιας γλώσσας που οφείλεται στη χρήση διαφορετικών τύπων φωνηέντων και συμφώνων καθώς και στα φωνολογικά και προσωδιακά πρότυπα που παράγει ο ομιλητής. Διακρίνεται από τη διάλεκτο. Το μέρος της λέξης, φράσης ή πρότασης στο οποίο δίδεται αυξημένη ακουστότητα καθώς και μια αλλαγή στο πρότυπο του επιτονισμού.
accentuation	τονισμός
access unit	μονάδα προσπέλασης	Μία λογική υπό-μονάδα ενός συστήματος που διευκολύνει την τυχαία προσπέλαση
acoustic cue	ακουστικός γνώρισμα
acoustic decoder	ακουστικός αποκωδικοποιητής
acoustic potential	ακουστικό δυναμικό
acoustical feedback	ακουστική ανατροφοδότηση
acoustic-phonetic	ακουστοφωνητικός
action potential	δυναμικό δράσης
adaptable	προσαρμόσιμος
adaptive	προσαρμοστικός
Adaptive Differential Pulse Code Modulation	προσαρμοστική διαφορική παλμοκωδική διαμόρφωση
adhesion	σύμφυση
adjectival noun	επιθετικό ουσιαστικό
adjective	επίθετο
adverb	επίρρημα
adverbial	επιρρηματικός, -ή, -ό
affine transform	κηδεστής (συγγενής) μετασχηματισμός
affricate	προστριβές
aliasing	αλλοίωση, αναδίπλωση	το φαινόμενο της (πιθανής) φασματικής αλλοίωσης κατά την ψηφιοποίηση αναλογικών σημάτων
alignment	στοίχιση, ευθυγράμμιση
allocation	διανομή, κατανομή
allophone	αλλόφωνο	Ο συστηματικός διαφορετικός τρόπος εκφοράς ενός φωνήματος σε μια γλώσσα.
allophonic	αλλοφωνικός, -ή, -ό
all-pole	ολοπολικό
alternative communication	εναλλακτική επικοινωνία	μέθοδοι επικοινωνίας που χρησιμοποιούνται από πρόσωπα χωρίς καμιά φωνητική δυνατότητα
alveoral	φατνιακό
ambient noise	θόρυβος περιβάλλοντος
ambiguity	ασάφεια	η ύπαρξη περισσοτέρων από μία αναπαράσταση ή σημασία
ambiguous word	αμφισβητούμενη ή αμφιλεγόμενη λέξη
amplifier	ενισχυτής
analog transmission	αναλογική μετάδοση
anchor points	ορμητήρια, σημεία εκκίνησης
annotation	σχολιασμός, χαρακτηρισμός
anti-aliasing	αντι-αλλοίωση, αντι-αναδίπλωση	τεχνική (συνήθως φίλτρο) που εμποδίζει το φαινόμενο της (πιθανής) φασματικής αλλοίωσης κατά την ψηφιοποίηση αναλογικών σημάτων
anticorrelation	αντισυσχετισμός
anti-phased signal	σήμα αντίθετης φάσης
arbitrary gain	αυθαίρετο κέρδος
archiving	αρχειοθέτηση	Συνήθως αρχειοθέτηση δεδομένων που φυλάσσονται για ιστορικούς λόγους ή για λόγους ασφαλείας. Πολλές φορές τα ιστορικά αρχεία φυλάσσονται σε ειδικό χώρο, μακριά από τον υπολογιστή.
area function	συνάρτηση επιφανείας
artefact		παραλλαγή του artifact
articulation	άρθρωση
articulator	αρθρωτής
articulatory	αρθρωτικός, -ή, -ό
artifact	τέχνημα	Αντικείμενο που κατασκευάζεται ή διαμορφώνεται και που έχει αναγνωρισμένη χρήση.
aspiration	δασύτητα
assessment	εκτίμηση
Asynchronous Transfer Mode	Ασύγχρονος Τρόπος Μετάδοσης
attack time	χρόνος δράσης, χρόνος διαδικασίας
attenuation	εξασθένηση
audibility	ακουστικότητα	Η ικανότητα για τη μετάδοση ήχων.
audible	ακουστός, -ή, -ό	Που μπορεί να ακουστεί.
audiogram	ακουόγραμμα ή ακοόγραμμα	Διάγραμμα απεικόνισης της ακουστικής ικανότητας του ατόμου.
audiomertic	ακουομετρικός, -ή, -ό	Που προκύπτει από τον προσδιορισμό με ειδικά όργανα του εύρους της ακουστικής ικανότητας του αυτιού.
auditory	ακουστικός,, -ή, -ό	Της ακοής. Ο σχετικός με την ακοή
auditory meatus	ακουστικό κανάλι
auditory nerve	ακουστικό νεύρο
augmentative communication	επαυξητική επικοινωνία	η χρήση βοηθημάτων ή τεχνικών που ενισχύουν ή συμπληρώνουν τις υπάρχουσες φωνητικές ή προφορικές δεξιότητες
augmented transition network grammars	γραμματικές επαυξημένου δικτύου μεταπτώσεων
aural	ωτικός
autocorrelation	αυτοσυσχέτιση
Automatic Speech Recognition	αυτόματη αναγνώριση ομιλίας
autoregressive	αυτοπαλινδρόμιση
auxiliary	βοηθητικός, -ή, -ό
average word branching factor	μέσος παράγοντας διακλάδωσης λέξης	μέσος παράγοντας διακλάδωσης λέξης κατά την αναγνώριση λέξεων όταν η αναγνώριση βασίζεται σε ένα μοντέλο γλώσσας, ή η ποσότητα που εκφράζει τη μέση δυσκολία ή αβεβαιότητα αναγνώρισης λέξεων [δες και perplexity]

B
babble	βοή	Αναρθρη δυνατή φωνή, βουητό.
back vowel	οπίσθιο φωνήεν
backchannel	οπισθοκανάλι	Κανάλι επιστροφής
background noise	θόρυβος υποβάθρου
background speech	ομιλία υποβάθρου
back-propagation	οπισθοδιάδοση	Διάδοση προς τα πίσω.
backup	εφεδρεία
backwards compatibility	αναδρομική συμβατότητα
band	ζώνη (συχνοτήτων)	Περιοχή συχνοτήτων.
bandpass	ζωνοπερατό, διέλευσης ζώνης
bandwidth	εύρος ζώνης
bank-of-filters	δες filter bank
barge-in	απρόσκλητη διακοπή
Bark		κλίμακα ύψους ήχου που αναπαριστά το ψυχοφυσικό ισοδύναμο της συχνότητας
baseband	βασική ζώνη
baseform	βασική φόρμα
basilar crest	βασική ακρολοφία
basilar membrane	βασική μεμβράνη
basillar cells	βασικά κύτταρα
bass tones	βαθύτονος
beam search algorithm	αλγόριθμος αναζήτησης δέσμης
beat	κτύπος, ρυθμικός κτύπος	Ακουστικός ρυθμικά επαναλαμβανόμενος ήχος.
benchmark	δοκιμασία επιδόσεων
best match	καλύτερο ταίριασμα
best path	καλύτερη διαδρομή, καλύτερο μονοπάτι
bilabial	διχειλικό
bilateral	αμφίπλευρος, -η, -ο
bilingual	δίγλωσσος
binaural	διπλοωτικός	Και με τα δύο αφτιά.
bisection	διχοτομημένος, -η, -ο
blood vessel	αιμοφόρο αγγείο
boolean query formulation	δυαδική διατύπωση επερωτήσεων
bottom-up	από το ειδικό στο γενικό
bracketing structure	παρενθετική δομή
brain	εγκέφαλος
branching factor	παράγοντας διακλάδωσης
breathy voice	ψιθυριστή φωνή
buccal cavity	δες oral cavity
buffer	ενδιάμεση μνήμη
burst	ριπή
burst errors	καταιγιστικά σφάλματα

C
cardinal vowel	πρωτεύοντα, κύρια φωνήεντα
cardioid	καρδιοειδής
cascade	διαδοχικός, σε σειρά
cascade configuration	διάταξη σε σειρά
central vowel	κεντρικό φωνήεν
cepstra	σάφματα	πληθ. του cepstrum
cepstral	σαφματικός, -ή, ό	Tο αποτέλεσμα του μετασχηματισμού Fourier του λογαριθμικού φάσματος.
cepstral smoothing	λείανση με σάφμα	Eφαρμογή της μεθόδου cepstrum για φασματική λείανση, δες και ομομορφική επεξεργασία
cepstrum	σάφμα	Tο αποτέλεσμα του μετασχηματισμού Fourier του λογαρίθμου ενός φάσματος. Σχηματίζεται από αναγραμ-ματισμό της λέξης φάσμα (όπως η λέξη cepstrum από την spectrum).
channel	κανάλι
chart	διάγραμμα
cineradiographic	κινηματοραδιογραφικός, -ή, ό
classifier	ταξινομητής
clipping	ψαλιδισμός, ψαλίδιση
close	κλειστό
close-mid	ημίκλειστο
cluster	δέσμη ομοειδών, συστάδα
clustering	συσταδοποίηση
coarticulation	συνάρθρωση
cochlea	κοχλίας (αυτιού)
cochlear duct	κοχλιακός πόρος
cochlear implant	κοχλιακό εμφύτευμα
coda	κατακλείδα	το τέλος της εκφώνησης μιας πρότασης
Code Excited Linear Prediction	κωδικοδιεγειρόμενη γραμμμική πρόβλεψη
code word	κωδικολέξη	Παράμετρος εισόδου μιας διαδικασίας ανυσματικής κβάντισης που αντιπροσωπεύει ένα σύνολο από ανύσματα (π.χ. ένα σύνολο φασματικών συνιστωσών).
codebook	κωδικολεξικό, κωδικοβιβλίο	λεξικό κωδικολέξεων
CODEC	δες COder-DECoder
coder	κωδικοποιητής
COder-DECoder	κωδικοποιητής-αποκωδικοποιητής	εν συντομία CODEC
cognitive	γνωστικός
coherence	συμφωνία
coherence function	συνάρτηση συνοχής
cohesion	συνάφεια, συνειρμός, συνεκτικότητα
comb filter	φίλτρο χτένας
common channel signalling	σηματοδοσία κοινού καναλιού
companding	συμπίεση
compensation	αποζημίωση, συμψηφισμός
compound	σύνθετος, -η, -ο
Computer-Aided Design	σχεδιασμός υποβοηθούμενος από υπολογιστή
concatenation	συρραφή
concordance generator	γεννήτρια πινάκων συμφραζομένων
confusable word	συγκεχυμένη λέξη
confusion matrix	πίνακας σύγχυσης
conjunctive particle	συζευκτικό μόριο
connected word recognition	αναγνώριση συνδεδεμένων λέξεων
connective tissue	συνδετικός ιστός
consonant	σύμφωνο
Constant Bit Rate	σταθερή ροή δυαδικών ψηφίων
constituent	συνιστώσα, συστατικό
constriction	σύσφιξη
content word	λέξη ουσιώδους έννοιας
context	περιβάλλον, πλαίσιο, συναφής έννοια
context-independent	ανεξάρτητο των συναφών εννοιών
context-sensitive	ευαίσθητο από τις συναφείς έννοιες
contextual	συμφραζόμενα
continuous speech	συνεχής ομιλία
contour	ισοπληθής (καμπύλη)
contour spectrogram	φασματογράφημα ισοϋψών
contrast	αντιπαραβάλλω, αντίθεση
convergent	συγκλίνων
convolution	συγκερασμός
co-occurrence	συνεμφάνιση, συνύπαρξη
corpora	συλλογές ηχογραφήσεων ή κειμένων, σώματα κειμένων	πληθυντικός του corpus
corpus	σώμα υλικού ή κειμένων	συλλογή ηχογραφήσεων ή κειμένων
correlation	συσχέτιση
coupling	σύζευξη
covariance	συνδιακύμανση
creaky voice	τρεμουλιαστή
critical bands	κρίσιμες ζώνες
crossover	διασταύρωση
cue	γνώρισμα
cue phrase	εναρκτική φράση
cutoff	αποκοπή

D
data acquisition	συλλογή δεδομένων
data compression	συμπίεση δεδομένων
data entry	εισαγωγή δεδομένων
declarative	κατηγορηματικός
declination	απόκλιση
decoder	αποκωδικοποιητής
de-emphasis	αποέμφαση
default	προεπιλεγμένος, -η, -ο
dental	οδοντικό
deployment	ανάπτυξη
diaphragm	διάφραγμα
dictation	υπαγόρευση
difference limen	όριο διαφοράς	δες just noticeable difference
diffraction	περίθλαση
digit triple	τριάδα ψηφίων	π.χ. "έξι μηδέν τρία"
digit word	λέξη ψηφίου	π.χ. ‘"έξι"
digital feedback suppression	καταστολή με ψηφιακή ανατροφοδότηση
digital signal processor	επεξεργαστής ψηφιακού σήματος
digital transmission	ψηφιακή μετάδοση
diphoneme	διφώνημα
directional	κατευθυντικός
discourse	λόγος, ομιλία	συνεχής εκφώνηση κατά την οποία παρουσιάζονται περισσότερες από μία προτάσεις
discourse analysis	ανάλυση λόγου	ανάλυση γλωσσολογικών μονάδων μεγαλυτέρων από μία πρόταση
discriminant analysis	διακριτική ανάλυση
discrimination function	συνάρτηση διάκρισης
discriminator	διευκρινιστής
disorder	διαταραχή
distance metric	μετρική απόσταση
distinction	διάκριση
distortion	παραμόρφωση
document	έγγραφο, τεκμήριο
double-sided spectrum	φάσμα διπλής όψης
drain	διοχετεύω, απομακρύνω
duration	διάρκεια
durational effect	αποτέλεσμα/ επίδραση διάρκειας
dynamic allocation	δυναμική κατανομή
dynamic programming	δυναμικός προγραμματισμός
dynamic range	δυναμική περιοχή
Dynamic Time Warping	δυναμική χρονική στρέβλωση
dysarthria	δυσαρθρία
dysfluent	δύστοκος	όχι ευφράδης
dysphonia	δυσφωνία	δυσλειτουργία στην αναπνοή, τον μουσικό τόνο ή την ένταση που επηρεάζει την ομιλία και που μπορεί να έχει οργανική, ψυχογενητική αιτιολογία ή αιτιολογία συμπεριφοράς

E
ear canal	ακουστικό κανάλι
eardrum	ακουστικό τύμπανο
echo cancelation	ακύρωση ηχούς
editing	επέμβαση	αλλαγή και διόρθωση ακουστικού αρχείου ή κειμένου
electret	ηλεκτρίτης
elementary stream	στοιχειώδης ροή	Μία ακολουθία δεδομένων που προέρχεται από ένα μόνο παραγωγό στο εκπεμπόμενο τερματικό mpeg-4 και τερματίζει σε ένα μόνο παραλήπτη.
emphasis	έμφαση
emphatic	εμφαντικός, -ή, ό
encoder	κωδικοποιητής
endpoint	άκρο
endpoint detection	αναζήτηση άκρων
end-user	τελικός χρήστης
enhance	εμπλουτίζω
enhancement	δες speech enhancement
enrollment	εγγραφή
envelope	περιβάλλουσα
epiglottis	επιγλωττίδα
ergotic	εργοδικό
expert systems	έμπειρα συστήματα
explosive	εκπνοϊκό
extralinguistic	εξωγλωσσικός
extraneous speech	άσχετη ή πλεονάζουσα ομιλία
extrinsic	εξωγενής
eystachian tybe	ευσταχιανή σάλπιγγα

F
facial cues	γνωρίσματα προσώπου
factor analysis	ανάλυση σε παράγοντες
fading	μαρασμός
fallback	υποχωρώ, φυλάω
fast matching	γρήγορο ταίριασμα
feature	χαρακτηριστικό	Χαρακτηριστικό μέγεθος, χαρακτηριστική ποσότητα.
feature extractor	εξολκέας χαρακτηριστικού	Εξαγωγέας χαρακτηριστικών μεγεθών
feature vector	άνυσμα χαρακτηριστικών
feedback cancellation	ακύρωση ανατροφοδότησης
feed-forward	εμπροσθοτροφοδοτούμενο	Τροφοδοτούμενο από εμπρός
filter bank	τράπεζα φίλτρων	σύνολο ζωνοπερατών φίλτρων που καλύπτουν μια ζώνη συχνοτήτων [αναφέρεται και ως bank-of-filters]
final particle	τελικό μόριο
fine spectral structure	λεπτή φασματική δομή
finite state automaton	αυτόματο πεπερασμένων καταστάσεων
finite-state grammars	γραμματικές πεπερασμένων καταστάσεων
fitting	προσαρμογή
flap	ακαριαία παλλόμενο ή ακαριαία παλμώδες
flapped	ακαριαία παλλόμενο ή ακαριαία παλμώδες
fluctuation	διακύμανση
fluent	ευφράδης
focal	κεντρικός, εστιακός
foot	πόδι, άκρον μέτρο	Μέτρο: όρος της μουσικής που έχει να κάνει με τον ρυθμό.
formant	φωνοσυντονισμός	Χαρακτηριστικοί συντονισμοί της φωνητικής οδού.
formant trajectory	τροχιά formant	χρονική μεταβολή των τιμών ενός formant
forward	πρόδρομος, εμπρόσθιος
frame	πλαίσιο
freestanding adjectives	ανεξάρτητα επίθετα
frequency	συχνότητα
frequency band	ζώνη συχνοτήτων
frequency cut	συχνότητας αποκοπής
frequency domain	πεδίο συχνοτήτων
frequency response	απόκριση συχνότητας
frication	τυρβωποίηση
fricative	τυρβώδες, εξακολουθητικό, δασύ	/f/, /x/, /s/ κλπ
friction	προστριβή
front	εμπρόσθιο
front-end processor	μετωπικός επεξεργαστής
full text	πλήρες κείμενο
function word	λειτουργική λέξη
fundamental frequency	θεμελιώδης ή βασική συχνότητα	ο ρυθμός ταλάντωσης των φωνητικών χορδών κατά την παραγωγή φωνής. Στην περίπτωση που η ταλάντωση αυτή θεωρείται περιοδική, η φασματική συνιστώσα με τη χαμηλότερη τιμή, πολλαπλάσια της οποίας είναι κάθε άλλη συνιστώσα ενός σύνθετου ήχου.

G
gain	απολαβή, κέρδος
gang cell	γαγγλιακό κύτταρο
ganglion	γάγγλιο
gist	ουσία	Τα κύρια σημεία μιας συζήτησης.
glottal	γλωττιδικό
glottal fry	δες creak
glottis	γλωττίδα	το άνοιγμα των φωνητικών χορδών
grammar	γραμματική
graphemic	γραφημικός
group	ομάδα
grouping	ομαδοποίηση
guardband	προστατευτική ζώνη

H
handling delay	καθυστέρηση χειρισμού
handset	χειροσυσκευή
hand-tagged	χειροκίνητο σημάδεμα	Δηλαδή σημάδεμα όχι με κάποιον αλγόριθμο.
hardware	υλικό
hatched	διαγραμμισμένος
head	κεφαλή	Κάθε γλωσσική φράση περιέχει ένα ειδικό χαρακτηριστικό που καλείται "κεφαλή" και η οποία αποτελεί το κεντρικό, χαρακτηριστικό και υποχρεωτικό συστατικό της φράσης αυτής (π.χ. μια σύνθεση λέξεων μπορεί να θεωρηθεί ως ρηματική φράση μόνο αν περιέχει και ένα ρήμα που είναι η κεφαλή της φράσης αυτής).
headset	ακουστικό κεφαλής	Ακουστικό κεφαλής με ενσωματωμένο μικρόφωνο.
hearing impaired person	άτομο με εξασθένηση ακοής
Hidden Markov Model	κρυφό μοντέλο Μarkov
High Fidelity	υψηλή πιστότητα
high-cut filter	φίλτρο αποκοπής υψηλών συχνοτήτων
high-pass filter	υψιπερατό φίλτρο	Φίλτρο διέλευσης υψηλών συχνοτήτων.
hoarse voice	βραχνή φωνή
homogeneus substance	ομογενής ουσία
homomorphic	ομομορφικός	μη γραμμική τεχνική επεξεργασίας σήματος που βασίζεται στη γενικευμένη αρχή της υπέρθεσης που χαρακτηρίζει τα γραμμικά συστήματα. Η τεχνική αυτή μπορεί να διαχωρίζει σήματα που έχουν προέλθει από πολλαπλασιασμό ή συνέλιξη
human factors	ανθρώπινοι παράγοντες

I
identification	ταυτοποίηση
idle channel	ανενεργό κανάλι
implosive	εισπνοϊκό
impulse	κρουστικός παλμός
impulse response	κρουστική απόκριση
impulse train	συρμός κρουστικών παλμών
incus	άκμωνας
indexer generator	γενήτρια ευρετηρίων
information access	πρόσβαση πληροφοριών
information retrieval	ανάκτηση πληροφοριών
inlet	στόμιο εισαγωγής
inner phalangear cells	έσω φαλαγγικά κύτταρα
inner tunnel	εσωτερική σύραγγα
inspiration	εισπνοή
intelligibility	κατανοητότητα, καταληπτότητα
intelligible	κατανοητός
intensity	ένταση, ηχηρότητα
intention	πρόθεση, σκοπός
interaction	αλληλεπίδραση
interaural	διαωτικός	Μεταξύ των δύο αυτιών.
interdental	μεσοδοντικό
interface	διεπαφή
interference	παρεμβολή
interleave	εναλλάσσω	Παρέχω εναλλακτικά τους πόρους ενός συστήματος σε ένα σύνολο διεργασιών.
inter-lexical	διαλεξικός, -ή, -ό	Μεταξύ των λέξεων.
inter-perceptual center group	ομάδα διαντιληπτικού κέντρου	Μια γνήσια ρυθμική μονάδα η οποία περιορίζεται από προεξέχοντα ακουστικά γεγονότα.
inter-perceptual center interval	διάστημα διαντιληπτικού κέντρου
inter-speaker	μεταξύ των ομιλητών
intervening	εμβόλιμος
inter-vocalic onset group	ομάδα διαφωνηεντικής έναρξης
intonation	επιτονισμός
intonation languages	επιτονικές γλώσσες	γλώσσες στις οποίες ο μουσικός τόνος χρησιμοποιείται για να δηλώσει συντακτικές ή/ και σημασιολογικές διαφοροποιήσεις σε επίπεδο φράσης ή πρότασης
intonational	επιτονισμένος
intrasegmental	ενδοτμηματικός
intra-speaker	του ίδιου του ομιλητή	Οι διαφορετικοί τρόποι ομιλίας του ίδιου φωνήματος ή της ίδιας αλληλουχίας φωνημάτων από τον ίδιο ομιλητή.
intrinsic	ενδογενής
Isolated Word Recognition	αναγνώριση μεμονωμένων λέξεων
isomorphic	ισομορφικός, -ή, ό
iterative	επαναληπτικός, -ή, ό

J
jammer	παρεμβολέας	Παρεμβολή παρασίτων.
jaw	σιαγόνα, σαγόνι, γνάθος
jitter	τρεμόπαιγμα
juncture	1) σύνδεση, 2) συνήχηση
just noticeable difference	μόλις διακρίσιμη διαφορά	η διαφορά ακουστικής στάθμης ή η διαφορά συχνότητας που μπορεί να αναγνωριστεί από έναν ακροατή με αβεβαιότητα 50%

K
keystroke	πληκτρολόγηση
key-word generator	γεννήτρια λέξεων κλειδιών

L
label	ετικέτα
labelling	επισημείωση, επίσημα
labial	χειλικό
labialization	στρογγυλοποίηση, χειλοποίηση
labiontantal	χειλοδοντικό
laryngo-phonatory reflex	λαρυγγοφωνητικό αντανακλαστικό
larynx	λάρυγγας	το μέρος της φωνητικής οδού αμέσως μετά τις φωνητικές χορδές στο οποίο ταλαντώνονται οι φωνητικές χορδές
lateral	πλευρικό
lax vowel	χαλαρό φωνήεν
lesions	κακώσεις
lexemes	λεξήματα	δες morphemes
lexical	λεξικός, -ή, -ό	Ο σχετικός με τις λέξεις.
lexical semantics	λεξιική σημασιολογία
lexical words	λεξικά λεγόμενα /κυρίως λέξεις	Οι λέξεις που εκφράζουν κάποιο νόημα (αυτόνομα) και από τις οποίες εξαρτώνται άλλα δευτερεύοντα τμήματα του λόγου.
liftering	δες cepstral smoothing
ligament	σύνδεσμος
likelihood	πιθανοφάνεια
Linear Predective Coding	κωδικοποίηση γραμμικής πρόβλεψης
linguistic	γλωσσικός γλωσσολογικός
linguistic constrains	γλωσσικοί περιορισμοί
linguistic decoder	γλωσσικός αποκωδικοποιητής
lip opening	άνοιγμα χειλιών
lip protrusion	προεξοχή χειλιών
liquid	υγρό
Local Area Network	δίκτυο τοπικής περιοχής
log spectrum	λογαριθμικό φάσμα	Φασματική αναπαράσταση στην οποία ο κατακόρυφος άξονας εκφράζεται σε λογαριθμική κλίμακα.
logatom	λογάτομο	Ομιλία από ένα συγκεκριμένο άτομο.
loss-less	χωρίς απώλειες
loudness	ακουστότητα	Το χαρακτηριστικό γνώρισμα με το οποίο καταλαβαίνουμε αν ένας ήχος είναι ισχυρός ή ασθενής ή το μέγεθος του προκαλούμενου ακουστικού αισθήματος.
loudspeaker	μεγάφωνο
low-cut filter	φίλτρο αποκοπής χαμηλών συχνοτήτων
low-pass filter	βαθυπερατό φίλτρο	Φίλτρο διέλευσης ζώνης χαμηλών συχνοτήτων.

M
machine translation	μηχανική μετάφραση
magnitude	ένταση, ποσότητα
malleus	σφύρα
malleus	σφύρα
mandible	δες jaw
manifestation	εκδήλωση
manner of articulation	τρόπος άρθρωσης	οι διαφορετικοί τρόποι μετακίνησης των αρθρωτών
manual	εγχειρίδιο χρήσης
map	απεικόνιση, αντιστοίχηση
mapping	απεικόνιση
mapping function	συνάρτηση απεικόνισης
mapping function	συνάρτηση απεικόνισης
masked threshold	κατώφλι απόκρυψης
maskee	(απο)κρυμμένο σήμα
masker	επικαλυπτής	Το σήμα που αποκρύβει ένα άλλο σήμα.
masking	απόκρυψη, επικάλυψη	Ηκατάσταση κατά την οποία η παρουσία ενός ήχου καθιστά αδύνατο το άκουσμα ενός άλλου ήχου.
masking threshold	κατώφλι απόκρυψης
matching	ταίριασμα
Maximum-Likelihood Algorithm	αλγόριθμος μέγιστης πιθανοφάνειας
Mean Opinion Test	δοκιμασία μέσης γνώμης
mean-square error	μέσο τετραγωνικό σφάλμα
mel		Μονάδα της αντίστοιχης μη γραμμικής κλίμακας που αναπαριστά την υποκειμενική κλίμακα αντίληψης του ύψους των ήχων από το αυτί του ανθρώπου.
menu	κατάλογος επιλογής
microphone	μικρόφωνο
microprosody	μικροπροσωδία
middle ear cavity	μέση κοιλότητα αυτιού
middle ear ossicle	οστάριο μέσου αυτιού
minimum phase	ελάχιστη φάση	Ολοι οι πόλοι και τα μηδενικά είναι εντός του μοναδιαίου κύκλου στο z-επίπεδο.
mismatched conditions	μη ταιριαστές συνθήκες
mixing	μίξη
modal	υποθετικός
modal particle	εγκλιτικό μόριο
modality	κύρια αίσθηση
modality of a sentence	φόρμα μιας πρότασης
mode	τρόπος λειτουργίας
model	μοντέλο
modem	διαμορφωτής/αποδιαμορφωτής
modifier	τροποποιητής
modulation	διαμόρφωση	πχ. ΑΜ και FM
monotonicity	μονοτονικότητα
morpheme	μόρφημα	H μικρότερη λεκτική μονάδα που παράγει νόημα. Tο μορφολογικό εκείνο τμήμα της γλώσσας που αποδίδει κάποιο νόημα και που δεν μπορεί να χωριστεί σε περαιτέρω τμήματα. Ένα μόρφημα διαχωρίζεται βάσει των λειτουργιών του μέσα στο γλωσσολογικό σύστημα.
morphology	μορφολογία	Μέρος της γραμματικής που εξετάζει τις μεταβολές των λέξεων.
multichannel	πολυκαναλικός
multimedia	πολυμέσα
multitasking	πολυδιεργασία
murmur	μουρμουρητό, ψιθύρισμα	συνώνυμο του whispering
muscular	μυϊκός
musculature	μυϊκό σύστημα
myelin sheath	περίβλημα (έλυτρο) μυελίνης

N
narrative	αφηγηματικός
nasal	έρρινος, -η, -ο
nasal cavity	ρινική κοιλότητα
nasal tract	ρινική οδός	αρχίζει από τη σταμφύλη και τελειώνει στους ρώθωνες
nasal vowel	έρρινο φωνήεν
nasalization	ερρινοποίηση
navigation	πλοήγηση
nerve fibers	νευρικές ίνες
neural	νευρωνικός, -ή, ό
neural network	νευρωνικό δίκτυο
neuroma	νεύρωμα
neutral phrasing	ουδέτερη φρασεολογία
neutral vowel	ουδέτερο φωνήεν	ένας ήχος φωνήεντος που δεν παράγεται στο εμπρόσθιο, οπίσθιο, υψηλό ή χαμηλό μέρος του στόματος αλλά στο κέντρο του και είναι γνωστό ως shwa ή schwa [“]
noise reduction	μείωση θορύβου	Τεχνικές που μειώνουν ή απαλείφουν τις αρνητικές επιπτώσεις του θορύβου περιβάλλοντος σε ένα σύστημα αναγνώρισης ομιλίας.
noise shaping	σχηματοποίηση-μορφοποίηση θορύβου
nominal noun	ονομαστικό ουσιαστικό
nominalization	ονοματοποίηση	Τροπή σε όνομα (ουσιαστικό ή επίθετο) μιας λέξης που ανήκει σε άλλο μέρος του λόγου.
non-round vowel	μη στρογγυλό φωνήεν
normalization	κανονικοποίηση
nostrils	ρουθούνια
notch	οδόντωμα, εγκοπή
notch filter	φίλτρο αποκοπής ζώνης
noun	ουσιαστικό
noun phrase	ουσιαστική φράση	Που έχει ως κύριο συστατικό το ουσιαστικό και γύρω από αυτό δομούνται τα υπόλοιπα τμήματα του λόγου π.χ. αντωνυμίες, επίθετα κ.τ.λ.
nuclei	πυρήνες	πληθ. του nucleus
nucleus	πυρήνας

O
octave	οκτάβα
offset time	χρόνος αρχικής μετατώπισης
omnidirectional	μη κατευθυντικός
onomatopoeia	ονοματοποιία	Σχηματισμός λέξεων με απομίμηση του φυσικού ήχου του πράγματος στο οποίο αναφέρονται, π.χ. γαύγισμα.. (Ο όρος ονοματοποίηση έχει άλλη έννοια, δες nominalization)
onomatopoetic	ονοματοποίημένος	Που σχηματίστηκε με ονοματοποιία.
onset	εκκίνηση, έναρξη
on-the-fly adaptation	προσαρμογή εν λειτουργία
open	ανοικτό
open-mid	ημιανοικτό
operator	χειριστής
optimization	βελτιστοποίηση
oral	προφορικός, στοματικός
organ of Corti	όργανο του Corti
osseous spiral lamina	οστεώδες σπειροειδές έλασμα
otosclerosis	ωτοσκλήρωση
outer hair cells	εξωτερικά τριχοειδή κύτταρα
outer tunnel	εξωτερική σήραγγα
oval	ωοειδής, ελλειψοειδές
oval window	ελλειψοειδές παράθυρο
overhead	επιβάρυνση
overlap	επικάλυψη
over-sampling	υπερδιγματολειψία
overshoot	υπερύψωση (σήματος)
oversteered	υπεροδήγηση

P
packetization	πακετοποίηση
padding	συμπλήρωμα, παραγέμισμα
pain limit	όριο πόνου
palatal	ουρανικό
palatalization	ουρανικοποίηση
palate	ουρανίσκος
paper documents	έγγραφα τεκμήρια
paralinguistic	παραγλωσσολογικός
parsing	λεκτική ανάλυση	Συντακτική ανάλυση.
part of speech	μέρος του λόγου
particle	μόριο
passband	ζώνη διέλευσης	Περιοχή συχνοτήτων μέσα από την οποία μεταδίδεται ικανοποιητικά ένα σήμα.
pattern	πρότυπο, μορφή
pattern recognition	αναγνώριση προτύπων, αναγνώριση μορφών
pause	παύση
peak	κορυφή, αιχμή
perception	αντίληψη
perceptron	νευρώνας	Αλγοριθμική υλοποίηση βιολογικού νευρώνα.
perceptual	νοήμων, με αντίληψη
perceptual center	κέντρο αντίληψης
perceptual interpretation	επεξήγηση με βάση την αντίληψη
performance	απόδοση, επίδοση
perplexity	περιπλοκή	ποσότητα που εκφράζει τη μέση δυσκολία ή αβεβαιότητα αναγνώρισης λέξεων, όταν η αναγνώριση βασίζεται σε ένα μοντέλο γλώσσας. Ονομάζεται και μέσος παράγοντας διακλάδωσης λέξης του μοντέλου γλώσσας [δες και average word branching factor]
personalizing the application	εξατομίκευση εφαρμογής
pertrubed signal wavefront	διαταραχή μετωπικού σήματος
pharyngeal	φαρυγγικό
pharyngealization	φαρυγγικοποίηση
pharynx	φάρυγγας	το μέρος της φωνητικής οδού που συνδέει τον οισοφάγο με τη στοματική κοιλότητα
phon		μονάδα ακουστότητας
phonation	φώνηση	αναφέρεται κύρια στην ταλάντωση των φωνητικών χορδών, αλλά μπορεί να περιλάβει όλους τους τρόπους με τους οποίους λειτουργεί ο φάρυγγας σαν πηγή ήχων [δες και voicing]
phone	(φωνητικός) φθόγγος	Μια συγκεκριμένη εκφώνηση ή μια συγκεκριμένη περίπτωση ενός φωνήματος.
phone-like unit	μονάδα που μοιάζει με φθόγγο
phoneme	φώνημα	Το φώνημα αποτελεί έναν ήχο αντίθεσης ή διάκρισης μεταξύ άλλων ήχων σε μια γλώσσα, ή φωνήματα είναι οι ήχοι που χρησιμοποιούνται σε μια γλώσσα για τη δημιουργία διαφορετικών λέξεων.
phonemic	φθογγικός
phonetic context	φωνητικό πλαίσιο/ περιβάλλον
phonetic transcription	φωνητική μεταγραφή
phonetics	φωνητική
phonological phrases	φωνολογικές φράσεις
phonology	φωνολογία
phonotactic	φωνοτακτική	κανόνες που επιτρέπουν τους δυνατούς συνδυασμούς των ήχων σε κάθε γλώσσα
phrasing	φρασεολογία
pillar of Corti	κίονας του Corti	συνώνυμο του rob of Corti
pinna	ακουστικό πτερύγιο
pitch	μουσικός τόνος, ύψος ήχου	Πως ένας ακροατής αντιλαμβάνεται αν ένας ήχος είναι χαμηλός (βαθύς) ή υψηλός (οξύς) με βάση μια υποκειμενική κλίμακα ύψους, χωρίς δηλαδή να λαμβάνει υπόψη του τις φυσικές ιδιότητες του ήχου. Ακουστικά συσχετίζεται με τη βασική συχνότητα ή τη θεμελιώδη περίοδο της ομιλίας.
pixel	στοιχείο απεικόνισης
place of articulation	θέση άρθρωσης
plausible	εύλογο
playback	αναπαραγωγή
plosive	κλειστό μη έρρινο
postalveoral	μεταφατνιακό
postfilter	μεταφίλτρο
post-posed	που δομικά έπονται
post-positional	τοποθέτηση μετά	Τοποθέτηση μορίου ή λέξης μετά από κάτι.
post-verbal	μεταρθρωτικός
power spectrum	φάσμα ισχύος
predictor	προβλεπτής
prehead modifiers	τροποποιητής πριν από την κεφαλή	Προσδιορισμός πριν από την κεφαλή της φράσης. Το συστατικό εκείνο που περιορίζει το πού αναφέρεται η κεφαλή (δές λέξη κεφαλή).
prelinguist	προγλωσσικό
principal component analysis	ανάλυση σε πρωτεύουσες συντεταγμένες
production rules	κανόνες παραγωγής
pronoun	αντωνυμία
propagation delay	καθυστέρηση μετάδοσης
proper noun	κύριο όνομα
prosodic	προσωδιακός
prosodic constituent	προσωδιακές συνιστώσες	Τα στοιχεία εκείνα που χαρακτηρίζουν την προσωδία (δες και prosodic).
prosody	προσωδία	Μαζί, τα εξής χαρακτηριστικά του ήχου: μουσικός τόνος, διάρκεια, ένταση.
proximal syntax	προσεγγιστική σύνταξη
proximity effect	φαινόμενο εγγύτητας
psychoacoustician	ψυχοακουστικός	Επιστήμονας της ψυχοακουστικής.
psycholinguistic	ψυχογλωσσολογικός
psycholinguistics	ψυχογλωσσολογία
psychophysicist	ψυχοφυσικός	Επιστήμονας της ψυχοφυσικής.
psycoacoustics	ψυχοακουστική
Public Switched Telephone Network	δημόσιο δίκτυο τηλεφωνικής μεταγωγής
pulse	παλμός
Pulse Code Modulation	παλμιοκωδική διαμόρφωση
pus	πύον

Q
quality of service	ποιότητα υπηρεσιών
quantifier	ποσοτικοποιητής
quantization	κβάντιση
quasi-	ψεύδο-
quasi-sinusoidal	ψευδοημιτονοειδές	οιονεί ημιτονοειδές, σαν ημιτονοειδές, κατά κάποιον τρόπο ημιτονοειδές
quasi-stationary	ψευδοστατικός
quefrequency		Μονάδα μέτρησης στον οριζόντιο άξονα του cepstrum.

R
radiation	ακτινοβολία
range reduction	μείωση περιοχής
reassambly	επανασυγκόληση
recall	ανακαλώ
recognizer	αναγνωριστής
recovery time	χρόνος αποκατάστασης
recruitment	στρατολόγηση
recursion	αναδρομή
recursive	αναδρομικός
recursive transition	αναδρομική μετάπτωση
redundancy	πλεονασμός
reference database	βάση δεδομένων αναφοράς
reference model	μοντέλο αναφοράς
reference pattern	δες template
register	voice quality	ο τρόπος τον οποίο χρησιμοποιούν οι άνθρωποι τις φωνητικές τους χορδές για να αλλάξουν τον τύπο της φωνής που μπορούν να παράγουν. Τέτοιοι τρόποι είναι οι breathy, creaky, hoarse voice και στο τραγούδι tenor, soprano, falsetto κ.α. Οι αλλαγές αυτές στην φωνή δημιουργούνται από μεταβολή στο πάχος, το μήκος ή το βαθμό σύσφιξης των φωνητικών χορδών.
regularity	κανονικότητα
Reisner membrane	μεμβράνη του Reisner
release time	χρόνος ελευθέρωσης
remote control	έλεγχος εξ αποστάσεως
reset	αλλαγή ένδειξης	Mια αύξηση της Fo, κατά μέσον όρο υπολογιζόμενη σε μήκος δύο διαδοχικών τονικών φράσεων.
resident vocabulary	εσωτερικό λεξιλόγιο
residue	υπόλοιπο
resonance	συντονισμός
resonance peaks	αιχμές συντονισμού
resonant	συντονισμένο
resonator	αντηχείο
respiration	αναπνοή
restoration	δες speech restoration
reticular lamina	πλεγματοειδής υμένας
retrieval	ανάκτηση
retrocochlear	οπισθοκοχλιακή
retroflex	ανακεκομμένο
reverb	αντήχηση
reverberation time	χρόνος αντήχησης
rhythm	ρυθμός
rob of Corti	κίονας του Corti	συνώνυμο του pillar of Corti
robustness	ευρωστεία, αντοχή
robustness speech recognition	εύρωστη αναγνώριση ομιλίας	Η δυνατότητα ενός συστήματος αναγνώρισης ομιλίας να συμπεριφέρεται με ακρίβεια σε δύσκολες συνθήκες.
rotary	περιστροφικός
round vowel	στρογγυλευμένο φωνήεν
round window	στρογγυλευμένο παράθυρο

S
sagittal function	τοξοειδής συνάρτηση
salient acoustic event	προεξέχων ακουστικό γεγονός
sample	δείγμα
sample rate	ρυθμός δειγματοληψίας
sampler	δειγματολήπτης
sampling	δειγματοληψία
scala tympani	τυμπανική κοιλότητα
scala vestibuli	αιθουσαία κοιλότητα
scalability	ικανότητα για κλιμάκωση
scaled projection algorithm	αλγόριθμος κλιμακωτής προβολής
scaling factor	συντελεςτής κλίμακας
schedule	χρονοδρομολογώ	καθορίζω τη σειρά εκτέλεσης των διεργασιών
scheduler	χρονοδρομολογητής
schwa		Το φώνημα [¶ ]. Χρησιμοποιείται για να δηλώσει γενικά ένα φωνήεν χωρίς τόνο, όταν αυτό γίνεται τονούμενο.
score	βαθμολογία, αποτέλεσμα
secreting epithelium	εκκριτικό επιθήλιο
segmentation	κατάτμηση	Διαδικασία που καθορίζει, που αρχίζει και που τελειώνει ένα φώνημα.
semantic	σημασιολογικός
semiotic	σημειωτικός
semivowel	ημίφωνο, ημιφωνήεν
sensorineural	νευροαισθητήριο
sensory	αισθητηριακός
shift matching	ταίριασμα ολίσθησης
short-term	βραχύχρονος
short-time spectrogram	φασματογράφημα βραχείας διάρκειας
shwa	δες schwa
side robe	πλευρικός λοβός
silence detection	ανίχνευση σιωπής
silence supression	καταστολή σιωπής
simulcast	ταυτόχρονη μετάδοση
soft palate	δες velum
software	λογισμικό
sone		Μονάδα υποκειμενικής ακουστότητας.
sonorant	ηχηρός	Ηχοι που παράγονται χωρίς κανένα φράξιμο της φωνητικής οδού, όπως τα υγρά, έρρινα, και όσα πλευρικά παράγονται χωρίς έμφραξη.
sonority	ηχηρότητα
sound pressure	ηχητική πίεση
sound waves	ηχητικά κύματα
soundmap	ακουστικός χάρτης, ακουστικό διάγραμμα
source model	μοντέλο πηγής
spatial filtering	χωρικό φιλτράρισμα
spatialization	κατανομή χώρου
speaker identification	ταυτοποίηση ομιλητή
speaker adaptation	προσαρμογή ομιλητή	Τεχνικές που προσπαθούν να τροποποιήσουν ένα σύνολο υποδειγμάτων σε ένα σύστημα αναγνώρισης ομιλίας ανεξάρτητης του ομιλητή, χρησιμοποιώντας νέα δεδομένα εκμάθησης από έναν συγκεκριμένο ομιλητή.
speaker adaptive	προσαρμοζόμενο στον ομιλητή
speaker dependent	εξαρτημένος από τον ομιλητή
speaker dependent recognition	αναγνώριση εξαρτώμενη από τον ομιλητή
speaker independent	ανεξάρτητος από τον ομιλητή
speaker independent recognition	αναγνώριση ανεξάρτητη του ομιλητή
speaking disability	ανικανότητα ομιλίας	Περιορισμός ή έλλειψη της ικανότητας ομιλίας σε σχέση με τη συνήθη ικανότητα ή στα όρια που αυτή θεωρείται κανονική.
spectra	φάσματα	πληθ. του spectrum
spectral peaks	φασματικές κορυφές
spectrogram	φασματογράφημα
spectrograph	φασματογράφος	Ειδική συσκευή παραγωγής φασματογραφημάτων.
spectrum	φάσμα
speech	ομιλία	1. Η ικανότητα του ανθρώπου να μιλάει. Η λαλιά, ότι ακούγεται όταν κάποιος μιλάει. Η ιδιαίτερη ακουστική εντύπωση από τη μιλιά. Η χρήση της παραπάνω ικανότητας ως μέσου έκφρασης ή συνεννόησης μεταξύ των ανθρώπων. 2. Η προφορική ανάπτυξη ενός θέματος μπροστά σε ακροατήριο.
speech aid	βοήθημα ομιλίας	επαυξητικά συστήματα που ενισχύουν ή συμπληρώνουν τις υπάρχουσες δεξιότητες ομιλίας ή που χρησιμοποιούνται εναλλακτικά για επικοινωνία από πρόσωπα χωρίς καμιά δυνατότητα ομιλίας
speech enhancement	βελτίωση (ή ανάδειξη) ομιλίας	επεξεργασία του σήματος ομιλίας πριν την ακρόασή του, με σκοπό τη βελτίωση ενός ή περισσοτέρων παραγόντων αντίληψης ομιλίας, όπως της συνολικής ποιότητας, της κατανοητότητας, του βαθμού κόπωσης ακροατή, κλπ
speech frame	πλαίσιο ομιλίας
speech front-end	μετωπική ομιλία
speech generation	δημιουργία ομιλίας
speech handicap	μειονεξία ομιλίας	μειονέκτημα ομιλίας ως αποτέλεσμα εξασθένησης ή ανικανότητας που οριοθετεί ή εμποδίζει την εκπλήρωση του ρόλου της ομιλίας που θεωρείται ως κανονική
speech impairment	βλάβη ομιλίας	απώλεια ή ανωμαλία στην ομιλία που οφείλεται σε φυσιολογικό ή ανατομικό ή λειτουργικό ή ψυχολογικό λόγο
speech impairment	ανικανότητα ομιλίας
speech processing	επεξεργασία ομιλίας
speech rate	ρυθμός ομιλίας
speech recognition	αναγνώριση ομιλίας
speech restoration	αποκατάσταση ομιλίας	επεξεργασία του σήματος ομιλίας που έχει υποστεί υποβιβασμό της ποιότητάς του, με σκοπό να καταστεί όσο το δυνατόν ίδιο με το αρχικό
speech synthesis	σύνθεση ομιλίας
speech visualization	οπτικοποίηση ομιλίας	μέθοδοι και τεχνικές για την οπτική αναπαράσταση του σήματος ομιλίας (περιλαμβάνουν από το κοινό φασματογράφημα μέχρι τις χρονοσυχνοτικές κατανομές και τα μοντέλα ακρόασης)
spelling	ορθογραφία	Εκφώνηση των γραμμάτων από τα οποία αποτελείται μια λέξη.
spiral	ελικοειδής
spotting	δες word spotting
standard	πρότυπο
standard deviation	τυπική απόκλιση
standardization	προτυποποίηση
stapes	αναβολέας
state of the art	ανώτατο επίπεδο τεχνικής, υψηλότερο επίπεδο επιστήμης
stationary	στατικό	Στατιστικό μέγεθος του οποίου οι παράμετροι (πχ μέση τιμή, διασπορά κτλ) δεν μεταβάλλονται με τον χρόνο.
steady-state	σταθερή κατάσταση
stimulation	διέγερση
stimuli	ερεθίσματα, διεγέρσεις
stochastic	στοχαστικός
stop	κλειστό, φραγμογενές
stop consonant	τελικό σύμφωνο
stopband	ζώνη αποκοπής	περιοχή συχνοτήτων στην οποία δεν επιτρέπεται η μετάδοση ενός σήματος
stress	δυναμικός τόνος
stress-timed languages	γλώσσες δυναμικού τονισμού	Γλώσσες στις οποίες αλλάζει το νόημα, όταν αλλάζει ο τονισμός.
stria vascularis	αγγειακή ράβδωση
stuttering	τραυλισμός
sub-band	υποζώνη
sub-glottal pressure	υπογλωσσική πίεση
subphonemic	δες allophonic
sub-word	υπολέξη
sulcus	εγκεφαλική αύλακα	Αυλάκι εγκεφαλικού φλοιού.
supersegmental	υπερτμηματικός	Εκτείνεται σε έναν αριθμό τμημάτων – δες και segmentation.
supervised learning	εκμάθηση με επίβλεψη
suppression	καταστολή
suprasegmental	υπερτμηματικός	Υποδηλώνει τα φωνητικά χαρακτηριστικά που αποτελούν το υπόβαθρο, και όχι τα ξεχωριστά τμήματα μιας λέξης ή μιας πρότασης όπως π.χ. δυναμικός τόνος (stress), επιτονισμός (intonation). δες και prosodic
syllabification	συλλαβισμός
syllable-timed languages	συλλαβοχρονικές γλώσσες	Γλώσσες στις οποίες το νόημα αλλάζει, όταν αλλάζει η διάρκεια της συλλαβής.
symbol	σύμβολο
synthesis	σύνθεση

T
tabulate	συνοψίζω, ταξινομώ σε πίνακες
tag	γραμματικός χαρακτηρισμός / σημάδι
tagging	γραμματικός χαρακτηρισμός, σημάδεμα
talker verification	εξακρίβωση ομιλητή
talking faces	ομιλούντα πρόσωπα	συνθετικές, μη στατικές αναπαραστάσεις του προσώπου ενός ομιλητή στην οθόνη του υπολογιστή, οι οποίες συγχρονίζουν τις κινήσεις του κατά την παραγωγή συνθετικής ομιλίας
tap	ακαριαία παλλόμενο, ακαριαία παλμώδες
telephone banking	τηλεφωνικές τραπεζικές συναλλαγές
template	ίχνος
template	πρότυπο αναφοράς, ίχνος	αντιπροσωπευτικό πρότυπο αναφοράς που χαρακτηρίζει τις παραλλαγές των εκφωνήσεων ήχων ομιλίας της ίδιας κλάσης ή ήχων με τα ίδια χαρακτηριστικά [αναφέρεται και ως reference pattern]
template adaptation	προσαρμογή ίχνους	τεχνικές που προσαρμόζουν τις τιμές των παραμέτρων του ίχνους σε αλλαγές του σήματος εισόδου (π.χ. νέο περιβάλλον ομιλίας, νέος ομιλητής), έτσι ώστε η αναγνώριση ομιλίας να μπορεί να αντιμετωπίζει σήματα ομιλίας που είναι κάπως διαφορετικά από εκείνα που χρησιμοποιήθηκαν κατά την εκμάθηση του υποδείγματος
template matching	ταίριασμα ιχνών	διαδικασία μιας μεθόδου αναγνώρισης ομιλίας, κατά την οποία οι παράμετροι μιας άγνωστης εκφώνησης συγκρίνονται με τις αντίστοιχες παραμέτρους ενός συνόλου ιχνών που δημιουργήθηκαν μετά από εκμάθηση, για να διαπιστωθεί αν ταιριάζει η άγνωστη εκφώνηση με ένα μέλος του συνόλου των ιχνών
template training	εκμάθηση ιχνών	τεχνικές που επιτρέπουν τη δημιουργία ενός συνόλου ιχνών σε ένα σύστημα αναγνώρισης ομιλίας που βασίζεται στη μέθοδο “ταίριασμα ιχνών”
temporal	χρονικός
temporal alignment	χρονική ευθυγράμμιση
temporal representation	χρονική αναπαράσταση
tense vowel	τεταμένο φωνήεν
text	κείμενο
text alignment	στοίχιση (ή ευθυγράμμιση) κειμένων
text normalization	κανονικοποίηση κειμένου	επεξεργασία κειμένου, πριν τη χρησιμοποίησή του ως εισόδου σε ένα συνθέτη ομιλίας [δες και text preprocessing]
text pre processing	προεπεξεργασία κειμένου	επεξεργασία κειμένου, πριν τη χρησιμοποίησή του ως εισόδου σε ένα συνθέτη ομιλίας [δες και text normalization]
text retrieval	ανάκτηση κειμένου
text-to-speech synthesis	σύνθεση ομιλίας από κείμενο
threshold of hearing	κατώφλι ακοής
throat	λαιμός	το συνολικό μέρος του ανθρωπίνου σώματος που αντιστοιχεί στον φάρυγγα
tilt	κλίση
time	χρόνος
time warping	χρονική στρέβλωση	παραμόρφωση ή διαστροφή της χρονικής κλίμακας
time window	χρονικό παράθυρο
time-frequency	χρονοσυχνοτικός
time-frequency	χρονοσυχνοτικός
time-varying	χρονικά μεταβαλλόμενο
token	εκφώνηση
tone	τόνος	(Στη γλωσσολογία) ο ιδιαίτερος τρόπος χρησιμοποίησης του μουσικού τόνου σε μια γλώσσα.
tone bursts	ριπές τόνου
tone languages	τονικές γλώσσες	γλώσσες στις οποίες χρησιμοποιείται ο μουσικός τόνος για να διαφοροποιήσει (αντιπαραβάλλει) μεμονωμένες λέξεις ή λεξικολογικά στοιχεία
tongue apex	κορυφή της γλώσσας
tongue body	σώμα της γλώσσας, κορμός της γλώσσας
tongue dorsum	ραχιαίο μέρος γλώσσας
top-down	από το γενικό στο ειδικό
total vocabulary	ολικό λεξιλόγιο
touch screen	οθόνη αφής
trachea	τραχεία	ο σωλήνας του ανθρωπίνου σώματος που αρχίζει από τους πνεύμονες και τελειώνει στις φωνητικές χορδές
tradeoff	ανταλλαγή
tradeoffs	συμβιβαστικές ανταλλαγές
transcription	μεταγραφή
transducer	μετατροπέας ενέργειας
transfer function	συνάρτηση μεταφοράς
transitions	μεταπτώσεις	π.χ. CV transitions: μεταπτώσεις από σύμφωνο σε φωνήεν.
translation	μετάφραση, διερμηνεία
transliteration	μεταγραφή	Μεταγραφή με χρήση άλλου αλφαβήτου, π.χ. μετατροπή κειμένου σε διεθνές φωνητικό αλφάβητο
trill	παλλόμενο διαρκές ή επαναληπτικά παλμώδες
triphone	τρίφθογγος	Φωνητικός φθόγγος μέσα στα πλαίσια ενός προηγούμενο και ενός επόμενου φθόγγου
triphoneme	τριφώνημα
trunkey system	ετοιμοπαράδοτο σύστημα	Πλήρες σύστημα που παραδίδεται στον πελάτη με το κλειδί στο χέρι για άμεση χρήση και αποτελεί ολοκληρωμένη λύση για την κάλυψη των αναγκών του. συνώνυμο του turnkey
turbulent flow	τυρβώδης ροή
turnkey system	ετοιμοπαράδοτο σύστημα	Πλήρες σύστημα που παραδίδεται στον πελάτη με το κλειδί στο χέρι για άμεση χρήση και αποτελεί ολοκληρωμένη λύση για την κάλυψη των αναγκών του. συνώνυμο του trunkey
two-sided spectrum	δες double-sided spectrum

U
undulation	κυμάτωση, κυματισμός
unification grammar	ενοποιητική γραμματική
unround vowel	μη στρογγυλό φωνήεν
unvoiced	δες voiceless
upstream	αντίθετα προς το ρεύμα
utterance	εκστόμιση, λεγόμενο
uvular	σταφυλικό

V
variability	μεταβλητότητα
variable	μεταβλητή
variance	διακύμανση
variation	παραλλαγή
vector quantization	ανυςματική (ή διανυσματική) κβάντιση
velar	υπερωικό
velarization	υπερωικοποίηση
velum	σταμφύλη	μηχανισμός στο πίσω μέρος της στοματικής κοιλότητας που ανοιγοκλείνει και επιτρέπει την ακουστική σύζευξη της στοματικής με την ρινική κοιλότητα
verb	ρήμα
verb phrase	ρηματική φράση	Που έχει ως κύριο συστατικό το ρήμα και γύρω από αυτό δομούνται τα υπόλοιπα τμήματα του λόγου π.χ. αντωνυμίες, επίθετα κ.τ.λ.
verbal	προφορικός
verbal noun	ρηματικό ουσιαστικό
verbot	προφορικό ρομπότ	σύμπτυξη των λέξεων verbal robot
verification	εξακρίβωση
visual speech synthesis	οπτική σύνθεση ομιλίας
vocabulary	λεξιλόγιο
vocal cords	φωνητικές χορδές	συνώνυμο του vocal folds
vocal folds	φωνητικές χορδές	συνώνυμο του vocal cords
vocal fry	δες creak
vocal prostheses	φωνητικό τεχνητό μέλος
vocal tract	φωνητική οδός	αρχίζει από το άνοιγμα των φωνητικών χορδών ή την γλωττίδα και τελειώνει στα χείλη, περιλαμβάνει τον φάρυγγα και τη στοματική κοιλότητα και έχει μέσο μήκος για τους άνδρες 17 cm
vocalic	του φωνήεντος
VOCODER	φωνοκωδικοποιητής
voice	φωνή	Ο χαρακτηριστικός ήχος που παράγεται καθώς ο αέρας των πνευμόνων διέρχεται από τις φωνητικές χορδές και από τα όργανα της στοματικής και ρινικής κοιλότητας (ανθρώπων και ζώων). Η ικανότητα παραγωγής ήχων από τον άνθρωπο και τα ζώα.. Η ικανότητα να τραγουδάει κάποιος.
voice bar	φραγμός φωνής	μια μικρή ποσότητα ενέργειας χαμηλών συχνοτήτων που ακτινοβολείτε από τα τοιχώματα του φάρυγγα ή το λαιμό όταν υπάρχει πλήρης σύσφιγξη της φωνητικής οδού αλλά παρόλα αυτά πάλλονται οι φωνητικές χορδές
voice dialing	φωνητική πληκτρολόγηση
voice mail	φωνητικό ταχυδρομείο
voice mimic	μίμηση φωνής	Τεχνική που χρησιμοποιείται στην επεξεργασία ομιλίας κατά την οποία μεταφράζεται η ομιλία ενός ανθρώπου σε μία άλλη γλώσσα αλλά διατηρούνται από τον συνθέτη ομιλίας τα χαρακτηριστικά της φωνής του.
voice onset time	χρόνος εκκίνησης φωνής	το χρονικό διάστημα από τη στιγμή που οι αρθρωτές είναι ενωμένοι μέχρι να απελευθερωθούν πλήρως για να παράγουν έναν ήχο. Η καθυστέρηση αυτή παρατηρείται σε όλα τα κλειστά μη έρρινα εκτός από τα τελείως ηχηρά κλειστά
voice over IP	φωνή στο Πρωτόκολλο Ιnternet
voice print	φωνητικό αποτύπωμα
voice processing	επεξεργασία φωνής
voice quality	ποιότητα ομιλίας
voiced	ηχηρό, έμφωνο	Ηχοι κατά την παραγωγή των οποίων πάλλονται οι φωνητικές χορδές, όπως οι [b, d, g, v, …].
voiceless	άηχο, άφωνο	Ηχοι κατά την παραγωγή των οποίων δεν πάλλονται οι φωνητικές χορδές, όπως οι [p, t, k, f, …]
voicing	φώνηση	η διαδικασία παραγωγής των ηχηρών και των άηχων ήχων [δες και phonation]
volume	ένταση
volume velocity	ταχύτητα όγκου	ο ρυθμός ροής ενός μέσου μέσα από μια ορισμένη επιφάνεια που οφείλεται σ΄ένα ακουστικό κύμα. Μονάδα μέτρησης cm³^/sec
vowel	φωνήεν
vowel quality	ποιότητα φωνήεντος
vowel reduction	πτώση φωνήεντος	Η πτώση των φωνηέντων εξαιτίας άτονης προφοράς τους είτε στην αρχή, είτε στο τέλος μιας λέξης (π.χ. Απ' όλα, παρόλα αυτά). Σε κάποιες άλλες γλώσσες η φωνηεντική πτώση μπορεί να επέλθει ακόμα και στη μέση μιας λέξης (όπως στην Αγγλική γλώσσα, ιδιαίτερα σε σχέση με το φώνημα schwa [¶ ], όταν υπάρχει ακολουθία συμφώνου +/¶ / +/r/ +αδύναμου φωνήεντος.

W
wave	κύμα
waveform	κυματομορφή
waveform concatenation	συρραφή κυματομορφών
wavefront	μετωπικό κύμα
weighting	στάθμιση
weighting factor	συντελεστής βαρύτητας
whispering	μουρμουρητό, ψιθύρισμα	συνώνυμο του murmure
whispery voice	δες murmur
wide-band	ευρείας ζώνης
wide-band spectrogram	φασματογράφημα ευρείας ζώνης
window	παράθυρο
word	λέξη
word spotting	στόχευση λέξεων	ο εντοπισμός και η εξαγωγή μίας ή περισσοτέρων λέξεων στόχων που περιέχονται σε συνεχή ομιλία

Z
zero crossing	διέλευση από το μηδέν

Τμημα Λογοθεραπειας

Λογοπαθολογικο Εργαστηριο Η/Υ

Menu

Λεξικό ορολογίας